9.00 uur - Registratie en ontvangst
U ontvangt van ons een naambadge, een congrestas met schrijfmateriaal, deelnemerslijst en congresmagazine. De koffie staat voor u klaar!
10.00 uur - Opening door de dagvoorzitter
Dr. Bas Levering, hoofdredacteur Pedagogiek in Praktijk.
10.05 uur - Waar zijn korte lontjes eigenlijk van gemaakt?
Het is nog niet zo lang geleden dat kinderen in de opvoeding werd geleerd om hun emoties binnen te houden. Inmiddels lijkt elke reserve om emoties te tonen verdwenen. Op openlijke agressiviteit rust nog altijd een taboe, maar het begrip voor boosheid na frustratie groeit. Het stoommachinemodel van emoties lijkt volkomen geaccepteerd. De boosheid bouwt zich als groeiende druk van binnen op en die moet er ooit een keer uit, is de overtuiging. De Stichting Ideële Reclame (SIRE) probeerde in 2007 het toenemende agressieve gedrag in ons land te bestrijden met de slagzin ’We hebben tegenwoordig wel een erg kort lontje in dit landje.’ Maar het is zeer de vraag of men het agressieve gedrag met die campagne niet eerder legitimeerde dan bestreed. Het korte lontje is een product van een cultuur die niet gemakkelijk te veranderen is. Maar onmogelijk is het niet.
Dr. Bas Levering, hoofdredacteur Pedagogiek in Praktijk.
10.30 uur - Boos, een positief-pedagogische benadering
Hedendaagse opvoeding en jeugdbeleid worden gekenmerkt door een sterk accent op mogelijke problemen van kinderen en jongeren. Ook boosheid en agressie, toch fundamentele menselijke drijfveren, worden gezien als gedragingen die bij voorkeur voorkomen of bestreden zouden moeten worden. Dit zien we terug in moderne klinische benaderingen waarin boosheid op zichzelf al vaak als problematisch wordt beschouwd. De aard en intensiteit van de uitingsvormen bepalen dan of er sprake is van een stoornis, zoals bijvoorbeeld het geval is bij antisociale persoonlijkheidsstoornissen. In feite is dit een miskenning van het feit dat boosheid – soms ook intense boosheid – een begrijpelijke reactie kan vormen op disfunctionele omgevingen, zoals bijvoorbeeld mishandeling in gezinnen, vernederingen op straat of op school, een vijandige bejegening in de samenleving, et cetera. Wanneer de aandacht te eenzijdig uitgaat naar de gedragsmatige gevolgen van boosheid, is de kans groot dat belangrijke oorzaken en ontstaanscontexten daarvan buiten beschouwing blijven. En dat zou in feite weer betekenen dat we de betreffende kinderen en jongeren niet echt serieus nemen. Een positief-pedagogische benadering impliceert daarentegen dat boosheid niet op voorhand moeten worden geproblematiseerd. Dit betekent dat er altijd samen met de betrokkenen moet worden gezocht naar de verhalen en ervaringen die achter de boosheid schuil zouden kunnen gaan. De erkenning die dit biedt is een belangrijke voorwaarde om met kinderen en jongeren – individueel of in groepen – te kunnen werken aan constructieve, prosociale gedragsalternatieven. Kinderen die boos en agressief zijn geworden omdat ze op school of in de buurt permanent gepest zijn moeten niet alleen individueel worden geholpen met behulp van weerbaarheidstrainingen, maar kunnen als ervaringsdeskundigen ook bijvoorbeeld zelf meewerken aan het realiseren van een veilig en vreedzaam sociaal klimaat op school of in de buurt.
Prof. dr. Micha de Winter, hoogleraar Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken Universiteit Utrecht.
11.00 uur - Ik ben niet boos, ik ben teleurgesteld
‘Het resultaat zit ‘m vaak in de verwachting’. Boosheid van kinderen (en hun opvoeders) kan ook zo maar een gezonde reactie zijn; dit had ik niet verwacht en nog erger: dit wil ik ook eigenlijk niet!
Marina van der Wal, opvoedkundige, vaste opvoedkundige bij Koffietijd en co-auteur van Het enige echte eerlijke puberopvoedboek.
11.30 uur - Koffie- en theepauze
